Nhất Phẩm Giang Sơn
Quyển 1 - Chương 25: Thương trọng vĩnh

Trần Hi Lượng kêu Tam Lang đi sắc thuốc, Ngũ Lang chăm sóc đệ đệ, Nhị Lang đi lấy trà pha trà, còn mình thì lấy mấy chiếc ghế đẩu ra, mời Tô Tuân và Tống Phụ ngồi dưới bóng cây Thiên Cảnh nói chuyện:
- Tam Lang tinh thông đạo kỳ hoàng (trung y), không biết cho đi học sẽ thế nào?
Tô Tuân uống một ngụm nước trắng nói:
- Chỉ sợ không theo kịp với Nhị Lang nhà ngươi. Trần Hi Lượng khiêm tốn nói:
- Hầy…
Nếu không ngoảnh đầu đi chỗ khác, Tống Phụ chắc sẽ phun đầy nước lên Tô Tuân. Đối với hai đứa trẻ nhà Tô gia, y cũng có chút hiểu biết, tam nam Tô Triệt tuy không bằng nhị nam Tô Thức, nhưng chỉ cần nhìn qua là nhớ, một kì tài xuất khẩu thành chương hiếm thấy. Trần Hi Lượng nói Tam Lang nhà ta e không bằng Tô Thức, ý tại ngôn ngoại, so sánh với Tô Triệt lại cao hơn một bậc, như thế sao có thể gọi là khiêm tốn được? Con dâu tốt ở mắt người ngoài, trẻ con tốt ở mắt người nhà. Tô Tuân tuyệt nhiên không tin, nếu không vì nhìn thấy Tam Lang bận sắc thuốc, nhất định phải gọi nó tới hỏi cho rõ ràng một phen:
- Cuối cùng không để cho lão Tuyền giành riêng tên đẹp rồi.
Tống Phụ cười ha ha, lại nhắc nhở Trần Hi Lượng nói:
- Chỉ có điều thần đồng cũng không chắc có thể thành tài, các ngươi còn nhớ, vài năm trước Phương Trọng Vĩnh cũng rất nổi tiếng đó sao?
- Sao không nhớ cho được.
Trần Hi Lượng và Tô Tuân cùng nhau trả lời. Bởi vì con cái đang trong kì thi, nên mới liên tiếp xuất hiện Tống Thụ, Yến Thù và một đám các công khanh đại thần. Thần đồng nhà Tống cứ như minh tinh nhận được sự quan tâm rộng rãi, được coi là sao Văn Khúc hạ phàm, là nhân vật nhất định sẽ được bái tướng sắc phong.
Sự tích miêu tả về sự thần kì của bọn họ, ai cũng thấy thích, được truyền tụng khắp nơi.
Trong đó người tiêu biểu nhất là thần đồng Phủ Châu Phương Trọng Vĩnh. Nghe nói đứa trẻ này được sinh trong nhà nhiều thế hệ là nông dân, mãi cho tới khi lên năm, vẫn chưa được nhìn thấy giấy mực bút nghiên. Có một ngày, nó lại tự dưng khóc đòi có những thứ ấy, cha nó không khuyên bảo được, đành mượn bút và giấy cho nó, Phương Trọng Vĩnh lập tức viết bốn câu thơ, tự đề tên của mình.
Phụ thân của nó mới đưa bài thơ cho người cùng quê đọc xem, xét về thi tài văn chương và đạo đức đều rất đáng giá. Lại chỉ định đề mục, để thằng bé làm thơ, nó lập tức hoàn thành luôn, từ đó Phương Trọng Vĩnh trở thành thần đồng không học mà biết, danh tiếng đồn khắp đại giang nam bắc, đến Kiếm Môn quan cũng không ngăn được.
Trong ấn tượng của hai người Trần, Tô, đó đúng là một thiên tài nhi đồng, nhưng nhờ có sự nhắc nhở của Tống Phụ, mới ý thức được rằng, thằng bé đó tính đến nay cũng phải hai mươi mấy tuổi đầu rồi.
- Nếu nói thế thì sớm đã trở thành tiến sĩ rồi ấy.
Tô Tuân nói:
- Tại sao lại không có tin tức gì chứ?
- Hài, thằng bé đó bị phế rồi.
Tống Phụ lại than vãn nói:
- Đúng là ứng với câu nói “ nhỏ nổi tiếng, lớn chưa chắc đã tốt”, không đúng sao?
- Không thể nào!
Cả hai người kinh ngạc:
- Ngươi nghe ai nói vậy?
- Mấy ngày trước, trong “Kim nhân văn tập” có thấy một chương “Thương Trọng Vĩnh” có nói tới tình hình gần đây của thằng bé đó.
Tống Phụ nghĩ ngợi, đọc đoạn văn ngắn đó lên.
Nghe xong những việc Phương Trọng Vĩnh đã trải qua, hai người Trần và Tô đều không ngừng xuýt xoa, Tô Tuân lắc đầu nói:
- Phụ thân của thằng bé không ngờ chỉ vì chút lợi trước mắt, mà đem nó ra chợ, bỏ phí cả việc học. Một thần đồng giỏi giang như thế, lại sinh trong một gia đình thiển cận thiếu hiểu biết, tiếc thay…
- Đúng thế.
Trần Hi Lượng gật đầu nói:
- Càng là thần đồng, càng phải nghiêm khắc quản thúc, không được để nó lêu lổng, nếu không sẽ lãng phí nghiệp học, như thế chẳng khác gì vật bỏ đi.
Hai người vừa nãy còn ngầm so cao thấp, giờ đây lại cùng chung một lòng.
Tam Lang ở trong phòng bếp đột nhiên rùng mình, cảm giác như có tai vạ sắp tới.
……
Chủ đề cuối cùng cũng không liên quan đến con trẻ nữa, Trần Hi Lượng lại hỏi:
- Đúng rồi, sao các ngươi lại tìm tới đây?
- Vốn tưởng ngươi giải quyết xong chuyện nhà thì sẽ quay trở về Mi Sơn.
Tô Tuân giành lại quyền vào đề nói:
- Ai mà biết được cho tới hôm báo danh ấy, vẫn chưa thấy bóng dáng của ngươi.
Nói xong mặt mày phấn khởi:
- Cũng may ngươi đi vội nên mới để gia cảnh và văn điệp lại trong phòng, vì thế ta và Xử Nhân mới có thể đăng kí được cho ngươi.
Hắn nói rất đơn giản, nhưng Trần Hi Lượng không phải là đi khảo thí lần đầu, đương nhiên sẽ biết thủ tục đăng kí phức tạp đến thế nào. Không chỉ có đích thân đến hiện trường, bị hỏi một loạt các câu hỏi thẩm vấn, phải còn tìm năm tên đồng khoa liên bảo… Nếu không đích thân đến trường thi, mười phần rắc rối tự dưng sẽ thành trăm phần, không biết hai người này đã khẩn xin bao nhiêu người, mất bao nhiêu công sức mới đăng kí được cho mình.
- Đa tạ hai vị cao thượng, Hi Lượng khắc ghi trong lòng.
Trần Hi Lượng đứng dậy chắp tay nói.
- Đã là bạn bè, cần chi khách sáo.
Tô Tuân và Tống Phụ lắc đầu cười nói:
- Mọi thứ đã xong xuôi từ ba ngày trước rồi, hai chúng ta đã bàn cùng tới thôn Thạch Loan thăm ngươi, để xem rốt cuộc xảy ra chuyện gì.
- Hầy, đừng nhắc tới nữa.
Trần Hi Lượng buồn bã nói:
- Sao các ngươi có thể tìm tới đây được?
- Thực ra bọn ta không vào được.
Tô Tuân nói:
- Anh của chị dâu ngươi nói, ngươi đã chuyển nhà rồi, cũng không biết đã chuyển đi đâu.
- Sau đó là cháu của ngươi lén nói cho bọn ta, nói ngươi đã chuyển nhà tới huyện thành rồi.
Tống Phụ lại nói:
- Hôm qua bọn ta tìm tới, nhưng trời đã tối, chỉ có thể tìm một nhà trọ ngủ qua đêm, sáng nay đi nghe ngóng xem có ai mới chuyển tới, nên tìm được ngươi ở đây.
- Xem ngươi ở chỗ này này…
Tô Tuân nhìn lại ngôi nhà rách nát:
- Chỉ e gặp khó khăn rồi.
- Ầy…
Trần Hi Lượng cười nói:
- Trời giao trách nhiệm lớn cho ta.



Trời giao nhiệm vụ cho con người, tất phải báo trước khiến anh ta khổ tâm, cốt tủy tiều tụy, cam chịu đói kém, mọi việc anh ta làm đều bị rối loạn… Trần Hi Lượng dùng một câu tự châm biếm chính mình, để nói lên hoàn cảnh hiện tại
- …
Tống Phụ trầm ngâm một lát, hạ giọng nói:
- Gian nan khốn khó, mài ngọc cho thành, Công Bật, tất cả rồi sẽ qua.

- Đúng vậy….
Tô Tuân cũng nói:
- Cứ cắn răng kiên trì, với tài học của ngươi, khoa này nhất định sẽ đỗ cao. Tới lúc đó, phải áo gấm về nhà, xem sắc mặt bọn họ thế nào!

- Khoa này sao…
Trần Hi Lượng cúi đầu, có chút khó khăn nói:
- Ta không định thi nữa rồi.
- Vì sao thế?
Tô Tuân và Tống Phụ kinh ngạc nói:
- Đợi bốn năm mới có một lần, sao lại bỏ dễ dàng thế được?

- Không phải là dễ dàng buông xuôi, ta đã cân nhắc nhiều ngày rồi.
Nghĩ tới việc ba đứa con bị nhốt trong phòng củi, chịu đủ cảnh tượng tra tấn, Trần Hi Lượng liền thấy mất mát, y ngẩng đầu lên, vẻ mặt bình tĩnh nói:
- Con của ta còn quá nhỏ, lại không có mẹ, ta không thể rời xa bọn chúng lâu như thế được.

- Ngươi lo lắng cho bọn trẻ.
Tống Phụ nói:
- Để bọn chúng tới nhà ta ở đi, làm bạn với tiểu tử nhà ta cũng được.

- Hay là đến nhà ta cũng được.
Tô Tuân nói:
- Còn về vợ ta dạy con cái cũng có phương pháp, sẽ không để ảnh hưởng đến việc học của bọn chúng đâu.

- Đa tạ nhị vị, lòng tốt của hai người ta xin nhận…
Trần Hi Lượng cảm động, nhưng y vẫn rất rõ, hai người bạn tốt này cũng chẳng tốt đẹp hơn mình được bao nhiêu, hơn nữa bản thân gia đình cũng phải gánh chịu trách nhiệm rất lớn, cơ bản đã gánh vác không nổi, chi phí ăn mặc đi lại cho bốn đứa nhỏ cũng rất tốn kém.

Càng huống chi, y đã thề trong lòng, không để chính con cái mình phải chịu cuộc sống ăn nhờ ở đậu được.

- Nhưng ý ta đã quyết, chuyện khác đều gạt sang hết một bên, trước tiên phải nuôi nấng mấy đứa trẻ thành người.
Vì thế y buộc phải từ chối lòng tốt của hai người họ:
- Khoa cử vài năm mới có một, tương lai ắt sẽ có cơ hội….
Y nói rồi thở dài một tiếng:
- Nhưng giống như câu chuyện “Thương Trọng Vĩnh”, việc dạy dỗ con cái chỉ có một lần, nếu bỏ qua thì sẽ không còn cơ hội nữa.

Hai người biết y tính tình kiên quyết, chuyện đã quyết sẽ không hối cải, hiểu rằng có khuyên nữa cũng vô ích.

………

- Thế ngươi định sinh sống thế nào đây?
Tô Tuân hỏi.

- Chỉ cần cố gắng, triều đại Tống sẽ không sợ chết sợ đói.
Trần Hi Lương nhìn hai bàn tay thô ráp của mình nói:
- Ta có thể nuôi sống được năm cha con nhà ta.

- Chi bằng chuyển tới Mi Sơn đi, có nói gì đi chăng nữa thì cũng là phủ thành, rộng lớn hơn chỗ này, học học viết viết, ghi chép sổ sách, công việc làm ăn cũng dễ tìm hơn.
Tô Tuân nói tiếp:
- Nếu lại không được nữa, còn có thể cầu đến Tri Châu đại nhân, tìm một công việc sai dịch ở phủ nha.

- Không được, huyện Thanh Thần tuy không lớn bằng Mi Sơn…
Trần Hi Lượng lắc đầu nói:
- Nhưng có một điều Mi Sơn không thể so sánh được.

- Là gì?

- Thư viện.
Trần Hi Lượng cười nói:
- Không đầy vài năm, con ngươi cũng sẽ phải tới đây học, ta cần gì phải đi đi về về.

- Nhưng thật ra…
Mi Sơn có thư viện Trung Nham, là nơi xuất thân của đại nho tiến sĩ Vương Phương. Trước đây, Tứ Xuyên có thể trúng Phượng Mao Lân Giác tiến sĩ, sau khi đỗ đạt đa phần mọi người đều làm quan định cư ở bên ngoài, nhưng giống như Vương Phương về quê dạy học, vẫn là số rất ít.

Nhưng sự nỗ lực của Vương Phương cũng không phải là uổng phí, học sinh của y đều đỗ cao, danh tiếng của thư viện Trung Nham ngày càng vang xa, ngay đến cả các học tử ở phủ thành huyện Mi Sơn cũng mộ danh mà tới, có nguồn tài liệu học tốt như thế, đó cũng chính là nguyên nhân khiến Trần Hi Lượng chuyển tới huyện Thanh Thần.

- Thực ra đợi mấy năm nữa rồi đi cũng chưa muộn.
Tô Tuân nửa an ủi nửa thật lòng nói:
- Ngươi vẫn chưa biết, Khánh Lịch tân chính của Phạm tướng công thất bại rồi…

- Không phải thật đấy chứ!
Cho dù có bỏ kì thi, Trần Hi Lượng cũng một mực tỏ sắc mặt trầm tĩnh, nhưng tới giờ phút này đã biến sắc:
- Bây giờ mới bắt đầu được một năm, không phải là tháng trước hội văn thượng còn nói, tân chính hiệu quả rõ rệt, các quan trong triều ai cũng khen ngợi đó sao? Sao tháng này lại thất bại rồi?

- Trong hội văn thượng đó đều toàn bàn những chuyện cũ. Tống Phụ lắc đầu:
- Bọn ta biết từ Tri Châu đó, đại nhân chính là học trò của Phạm Công, trên công báo có nhìn thấy tin tức điều chuyển của Phạm Công và Phú tướng công, khóc om sòm, đương nhiên không thể là giả được.

- Quan gia, quan gia chẳng phải khẳng khái đầy nhiệt huyết chăm lo việc nước sao?
Trần Hi Lượng phẫn nộ nói.

- Chính là quan gia hạ chiếu, hủy bỏ triệt để tân chính, nhưng lại tha cho hai vị tướng công.
Tô Tuân phẫn nộ nói:
- Hiện nay triều đình đúng là loạn hết cả lượt, đảng cũ do Hạ tướng công đứng đầu, công kích đảng mới kết đảng. Từ xưa hoàng đế rất kiêng kị đại thần kết đảng, đến nay quan gia tuy có nhân nhượng nhiều, nhưng đó cũng không phải là ngoại lệ…

- Nghe nói Hạ tướng công vì công kích đảng cũ, thậm chí khiến cho một hầu gái trong nhà hàng ngày phải tập vẽ bút tích của Tồ Lai tiên sinh, nhưng sau cùng lại giống hệt với nét bút của chính mình, để giả tạo một bức mật thư của Tồ Lai tiên sinh viết cho Phú tướng công. Trong thư muốn nói tới việc phế bỏ quan gia, sau đó đưa bức thư này cho quan gia, rồi lại nói năng lung tung, hãm hại tân đảng âm mưu lập Hoàng đế mới, lời đồn nổi lên khắp nơi, khiến lòng người hoang mang…

- Vô sỉ, vô sỉ!
Trần Hi Lượng phẫn nộ quát mắng:
- Đại Tống ta chẳng nhẽ lại bị một tên tiểu nhân làm sụp đổ sao?