Trẻ Và Vụng Về
Chương 38: Khi còn trẻ: Tiền lương = quan hệ + kinh nghiệm

Vì sao các bố các mẹ, các cụ già lớn tuổi rất thích chơi cây?  

Các bạn hiền có hiểu được cảm giác đến ngày nhìn thứ mình chăm bẵm từng li từng tí một đơm hoa kết trái không?  

Các bạn hiền có còn nhớ cảm giác khi bạn có con mèo đầu tiên, bạn yêu thương, nâng niu và lúc nào cũng mong đến ngày nó lớn, bạn sẽ không còn phải kề bên từng phút một không?  

Có lẽ rất lâu sau này, khi đã sống một đời hướng thiện, các bạn hiền sẽ thực sự đưọc trải qua cảm giác hạnh phúc nhìn một người quen biết từ nhỏ "nên người" và trưởng thành là như thế nào. Niềm vui sướng trong khoảng khắc ấy ở cuộc đời này, phải nói là món quà vô giá mà những người đã từng được mình giúp có thể đem lại cho mình.  

Cảm giác khi giúp được một người, một vật vô điều kiện, và thậm chí không biết liệu mọi sự có thành được không hay lại là "làm ơn mắc oán" khiến cho tất cả bây giờ đều sinh ra một tâm lý "ngại" giúp đỡ người khác, hoặc là nghi ngờ, hoặc toan tính. Nhưng có một điều chúng ta đều quên mất đó là, những người khi đã phải mở miệng, chia tay ra cầu sự giúp đỡ của người khác là họ thật sự cần nó. Chẳng ai trong cuộc đời này muốn cúi đầu trước ngưòi đối diện, bất kỳ người nào có ý chí cũng muốn tự mình làm tất cả. Nhưng cuộc đời không dễ dàng như vậy. Để một ngưòi khác giúp mình không phải là yếu đuối, đó là biết điều gì tốt nhất. Chỉ cần khu thành tài rồi, đừng bao giờ quên những người đã ở bên mình lúc khó khăn.  

Còn lại thì giúp người, thật ra lại là giúp mình.  

Một cô bé mình đã giúp đỡ từ nhỏ, trải qua nhiều khó khăn, cuối cùng thì cũng đã đỗ vào một trường đại học tốt, ngành mà cô bé yêu thích. Phải thừa nhận là có những lúc mình rất khắt khe với cô bé, nhưng đến chiều lúc mẹ bé ấy gọi điện nói rằng: "em đỗ rồi con ơi, cô mừng quá!" thì bao nhiêu suy nghĩ cũng tan biến và chợt nhận ra rằng mình học được quá nhiều khi giúp đỡ người khác.  

Học cách đặt niềm tin vào người khác: dĩ nhiên trong cuộc đời này, đặt niềm tin vào 100 người thì chắc phải đến 99 ngưòi sẽ phụ ta. Nhưng học cách tin tưởng, cho người khác một cơ hội khi họ muốn cố gắng là vô cùng quan trọng. Có những ngưòi rất có tài nhưng lại là những đóa hoa nở muộn - sự giúp đỡ mà họ cần từ những người đối diện ở đây, không phải là tài chính hay một con đường mà đôi khi chỉ là một sự tin tưởng. Học cách nhìn thẳng vào người đối diện và tin tưởng rằng họ có thể làm tốt hơn cho dù hoàn cảnh lúc đó có tối hơn tiền đồ của chị Dậu đi chăng nữa. Đó là nhân văn.  

Học cách vị tha: khi giúp đỡ một ai đó trong đời, có thể là do kinh nghiệm sống, có thể là do văn hóa khác biệt mà ít nhất...vài trăm lần trong đời họ sẽ làm mình thất vọng. Bạn cứ nổi nóng đi, cứ nặng lời đi, miễn sao sau đó vẫn có thể giúp đỡ người khác cố gắng để trở nên tốt hơn là được rồi.  

Tiền lương = quan hệ + kinh nghiệm: mọi thứ ta cho đi và nhận lại trong cuộc đời này đều có giá trị tương xứng của nó, không thể có cái gì hơn cái gì kém. Luật nhân quả hay bất kỳ điều gì tương tự thì cũng để làm cho đủ những thứ mà ta chưa trả hết, vẫn còn nợ trong cuộc đời. Nhiều người vẫn nói về giúp đỡ người khác, cho đi không nhận lại để cho tâm hồn mình thanh thản...nhưng thật ra mấy ai thực sự suy nghĩ được như vậy? Nếu không thể nghĩ như thế, bạn hiền hãy cứ quan niệm: khi giúp đỡ người khác, có thể bạn không sờ vào được thứ bạn nhận lại, nhưng ở ngoài đường sau này sẽ có một người đối xử với bạn tốt hơn, sẽ mở cửa đón con của bạn hay người nhà bạn vào nhà trong lúc bạn nguy khốn. Và hơn cả đó là kinh nghiệm. Có một sự thật đó là giúp càng nhiều người, ngoài những mối quan hệ mở rộng ra thì còn một thứ bạn thu về và điều này giá trị hiện mọi vật chất trên đời.  

Đó là kinh nghiệm và tri thức. Bạn hiện sẽ biết chính xác phải làm gì, gặp ai, xử lý bài toán như thế nào khi câu hỏi được đặt ra lần nữa. Mà đấy lại là điều người ta phải trả tiền tỉ để học.  

Nói dông dài như vậy là muốn tâm sự, thật ra thì ích lợi khi giúp đỡ người khác là vô biên, mỗi người có quan niệm khác nhau, mỗi tuổi trong đời lại nhìn nhận theo một quan điểm khác. Nhưng điều quan trọng là cho dù thế nào đi chăng nữa, hãy giúp người khác khi có thể. Đây không phải là vì ai cả mà là vì mình.  

Quả thật cái cảm giác được nhìn thấy một người mình biết, thành công, nhờ công sức ít ỏi của mình đúng là định nghĩa đầy đủ của hạnh phúc.