Tâm Lí Học Tổng Hợp
C176: 176. Khi Bạn Cảm Thấy Mình Không Xứng Đáng Có Được Hạnh Phúc?

(Bài này hơi dài nhưng khá hay, gắng đọc hết nha các tình yêu 😜)

Sống, tự do và mưu cầu hạnh phúc - tất cả chúng ta đều biết điều này từ thời Tuyên ngôn Độc lập - nhưng nhiều người đã từ bỏ việc theo đuổi từ lâu. Đối với một số người, họ có thể đánh dấu chính xác thời khắc mà quan điểm về cuộc sống và bản thân họ thay đổi: Hãy nghĩ về người mật vụ tội nghiệp mà đến tận 40 năm sau, khi được phỏng vấn, anh vẫn nói rằng anh ta không bao giờ có thể tha thứ cho mình vì anh ta tin rằng chỉ cần anh ta hành động nhanh hơn, anh ta có thể ngăn chặn vụ ám sát Tổng thống John Kennedy.
Nhưng đối với nhiều người khác, những khoảnh khắc đó ít khi được xác định. Thay vào đó, họ tin rằng họ không xứng đáng được hạnh phúc, và niềm tin ấy chủ động phá hoại một cách tinh vi bất kỳ nỗ lực nào để đạt được hạnh phúc. Vì vậy, họ đấu tranh với chứng trầm cảm mức độ nhẹ nhưng mãn tính, hoặc không bao giờ vượt qua buổi hẹn hò đầu tiên, hoặc nói về đam mê của mình, nhưng không bao giờ hoàn toàn theo đuổi chúng. Hoặc họ sống trong trạng thái lo lắng thường trực, mặc dù họ có thể xác định chính xác nguồn gốc của lo lắng đó. Cho dù niềm tin của họ vào bản thân được nhận thấy hay không, kết quả cuối cùng là như nhau - một sự xói mòn cuộc sống của họ.

Dưới đây là một số nguồn gốc phổ biến của việc tự hủy hoại này:

🔗Quá khứ tội lỗi
Ở đây mọi người nhìn lại cuộc sống của mình và chỉ nhìn thấy những gì họ đã làm sai, những người họ đã làm tổn thương. Cuộc sống của họ là một biên niên sử của sự hủy diệt và nỗi buồn; cảm giác tội lỗi và hối tiếc là cảm xúc chính của họ. Bất hạnh của họ là một sự đền tội mà họ phải trả giá.


🔗Tội lỗi sống sót
Anh trai sinh đôi của Elvis Presley đã chết ngay sau khi sinh, và người ta nói rằng Elvis luôn bị ám ảnh bởi cảm giác tội lỗi khi ông sống sót và anh trai sinh đôi của ông thì không. Tội lỗi của người sống sót này cũng có khả năng gây ra sự dằn vặt cho nhân viên Mật vụ, những người sống sót sau một vụ tai nạn máy bay khi những người khác đã chết, hoặc những người cứu hộ cảm thấy họ đã không cố gắng đủ để cứu một nạn nhân. Đó là cảm giác tội lỗi thường mang theo căng thẳng nặng nề sau chấn thương.

🔗Chấn thương
Tôi đã gặp những người phụ nữ bị lạm dụng tình dục khi còn nhỏ, họ đã thoát được khỏi chấn thương đó cùng với ý nghĩ mình thật là "bẩn". Và bởi vì họ tin rằng họ như vậy, họ cảm thấy rằng họ không xứng đáng để có những đứa con của riêng mình.
Chấn thương thời thơ ấu không chỉ để lại những vết sẹo tình cảm, mà còn khiến đứa trẻ có cái nhìn lệch lạc về bản thân; họ sống với sự tự trách mình, với nỗi sợ mô phỏng những tổn thương thời thơ ấu, với một cái nhìn về một thế giới chưa bao giờ an toàn, và che giấu mọi cảm nhận về hạnh phúc 😔

🔗Lo lắng của cha mẹ
"Cha mẹ chỉ hạnh phúc như đứa con bất hạnh của mình". Nhiều cha mẹ cảm thấy điều này bởi vì việc nuôi dạy con cái không dừng lại khi con bạn 18. Những lo lắng của họ, đôi khi là cảm giác có lỗi, cảm giác bất lực của họ có thể trở thành nỗi ám ảnh kéo dài trong cuộc sống hàng ngày.


📎Tự chỉ trích hình ảnh bản thân
Những người không ngừng chỉ trích bản thân - những người cầu toàn, khó điều khiển, xuất phát từ thời thơ ấu bị chỉ trích hoặc bị ngược đãi - về cơ bản bị mắc kẹt dưới đáy giếng với rất ít hoặc không có khả năng thoát ra được. Nếu hạnh phúc dựa trên việc bạn là ai, và bạn là ai dựa trên những gì bạn làm, và nếu mọi thứ phải hoàn hảo, thì thành công của họ là rất hiếm, nếu có. Mặc dù họ có thể cố gắng trong một thời gian để đạt được mục tiêu, nhưng theo thời gian, họ có thể bắt đầu nhận ra mình không thể. Tất cả những gì họ còn là một giọng nói giận dữ trong đầu nhắc nhở họ rằng họ luôn sai lầm thế nào, họ thất bại thế nào, và rằng họ sẽ không bao giờ đủ tốt, một công thức cho nỗi bất hạnh kinh niên.

📎Cảm thấy tội lỗi nếu bạn hạnh phúc🤦🏼‍♀️
"Tôi cảm thấy tội lỗi nếu tôi cười về một việc gì đó hoặc bất ngờ cảm thấy như thể tôi đang ở trong một tâm trạng tốt. Tôi đã chán nản và tuyệt vọng quá lâu đến nỗi tôi sợ rằng nếu tôi không như vậy thì có vẻ như tôi đã lừa dối chính mình và những người thân thiết với tôi".
Khi sự bất hạnh của bạn trở thành sự bình thường mới của bạn, trở thành quan điểm của bạn về bản thân và những gì bạn thể hiện với người khác, bạn có thể cảm thấy bất ổn và bối rối khi bạn không cảm thấy như vậy ngay cả khi chỉ trong khoảng thời gian ngắn. Bạn không thể cho phép bản thân thưởng thức hoặc xây dựng những khoảnh khắc hạnh phúc này vì thay vào đó bạn tự động cảm thấy tội lỗi và lo lắng.

🎈BẠN XỨNG ĐÁNG CÓ ĐƯỢC HẠNH PHÚC
Những thứ khiến cho bạn cảm thấy không xứng đáng được hạnh phúc là những vết thương tiềm ẩn từ quá khứ hoặc hiện tại tiếp tục tồn tại. Dưới đây là một số gợi ý để bắt đầu hàn gắn vết thương quá khứ và hiện tại, và chấp nhận hạnh phúc trong cuộc sống của bạn:

🔑Bù đắp

Khi hối hận, cảm giác tội lỗi, vết thương đang ám ảnh bạn và phá hoại hạnh phúc của bạn, bạn muốn tìm cách để nó ngủ yên. Bạn có thể gửi thư cho người mà bạn cảm thấy đã làm tổn thương; xin thứ lỗi cho những lỗi lầm. Và nếu không thể liên lạc được ai đó vì họ đã chết, hoặc không thể tìm thấy, dù gì đi nữa hãy viết thư; tạo ra một số nghi thức kết thúc, một số hành động thừa nhận sự ăn năn vì những gì đã xảy ra nhưng cũng cho phép bạn thừa nhận rằng nó đã kết thúc.

🔑Nhận ra rằng bạn đã làm tốt nhất có thể tại thời điểm đó
Vâng, đây có thể là một viên thuốc khó nuốt. Đó là bởi vì bạn tin rằng bạn chưa làm điều tốt nhất có thể - trong quá khứ. Mặc dù bạn không thể trực tiếp thay đổi cách bạn cảm nhận, nhưng bạn có thể thay đổi những gì bạn nghĩ, và chìa khóa ở đây là nghĩ rằng bạn đã làm tốt nhất những gì bạn có thể làm vào lúc đó. Sự tự chỉ trích của bạn đang đến từ cảm xúc của bạn khi nhìn lại quá khứ thông qua lăng kính của hiện tại. Nhưng giống như tất cả mọi người, bạn đã làm tốt nhất có thể ở độ tuổi của mình với những kinh nghiệm và kỹ năng đối phó còn hạn chế.
Vâng, điều này đòi hỏi nhiều nỗ lực. Bạn hãy thực hành suy nghĩ và nói điều này với chính mình. Không, bạn sẽ không ngay lập tức cảm thấy tốt hơn, nhưng dần dần theo thời gian bạn có thể bắt đầu thay đổi câu chuyện mà bạn đã nói với chính mình quá lâu.

🔑Xử lý lại chấn thương của bạn
Đây là thời gian để chữa lành vết thương và để quá khứ ngủ yên. Thông thường chấn thương có nhiều lớp và ở đây thật hữu ích khi đến gặp một nhà trị liệu, người với các phương pháp điều trị mới ngày càng mở rộng, có thể giúp bạn vượt qua quá trình hàn gắn này mà không cảm thấy quá sức.

🔑Cải thiện việc tự chỉ trích
Đầu bạn luôn nói với bạn rằng đó là những gì bạn đã làm hoặc không làm, đó là vấn đề, và cách duy nhất để giải quyết vấn đề là cố gắng hơn nữa. Nhưng vấn đề thực sự không phải là "những thất bại" lặp đi lặp lại của bạn mà là quá trình tự ngược đãi bản thân đang tiếp diễn và hủy hoại cuộc sống của bạn. Ở đây, cũng như chấn thương, sự giúp đỡ từ một nhà trị liệu có thể dạy cho bạn cách định hình lại những kiểu suy nghĩ này.

🔑Điều trị lo âu và (hoặc) trầm cảm của bạn

Luôn luôn có vòng tròn con gà 🐥và quả trứng 🍳xoay quanh những chủ đề này. Bạn có vấn đề lo âu hay trầm cảm tiềm ẩn, khi nó bùng phát vào một ngày tồi tệ, tự động khiến não bạn phát lại những cuộn băng cũ đó, hoặc bạn tuyệt vọng và lo lắng vì không thể để những suy nghĩ này lại phía sau để nghỉ ngơi.
Điều này có thể khó phân loại. Nếu suy nghĩ của bạn về các sự kiện đến và đi, bạn có thể muốn khám phá điều gì kích hoạt những suy nghĩ hoặc ký ức vào ngày hôm đó - như căng thẳng, lo lắng. Ở đây bạn sử dụng suy nghĩ của mình về quá khứ như những dấu hiệu ⛳️ báo cho bạn biết rằng có điều gì đó sai ở đây và bây giờ đó là điều bạn cần chú ý. Mặt khác, nếu những suy nghĩ và cảm xúc này dường như đi cùng với tâm trạng chán nản hoặc lo lắng thường xuyên hơn, thì đó có thể là triệu chứng của một rối loạn tiềm ẩn. Khi đó có thể bạn nên nói chuyện với bác sĩ của bạn về việc thử dùng thuốc và xem liệu suy nghĩ của bạn có thay đổi khi tâm trạng của bạn được cải thiện.

🔑Tiến lên phía trước với các bài học cuộc sống
Những điều khiến bạn cảm thấy không xứng đáng được hạnh phúc có điểm chung là từ sự bế tắc - trong quá khứ, trong hiện tại - mắc kẹt trong cảm xúc và những suy nghĩ lặp đi lặp lại. Cố suy nghĩ khác đi, khép lại, xử lý chấn thương đều có thể giúp bạn điều chỉnh lại những ý nghĩ lâu đời đó. Nhưng việc hành động cũng đem lại lợi ích.
Ở đây, ví dụ, nạn nhân của lạm dụng tình nguyện hoặc có một công việc gì đó để giúp đỡ các nạn nhân lạm dụng khác. Mọi người cam kết thay đổi các giá trị và ưu tiên của họ để mối quan hệ của họ với bản thân và những người khác trở nên từ bi hơn. Bạn, cũng vậy, có thể thay đổi hành động của bạn. Bạn, cũng vậy, có thể thay đổi niềm tin của bạn, dù có ý thức hay vô thức, rằng bạn không xứng đáng được hạnh phúc.

Hạnh phúc là sản phẩm của một cuộc sống được sống trọn vẹn, một cuộc sống dựa trên sự tự chăm sóc và tha thứ đi kèm với những dự định mới, hành động có chủ đích và sự trợ giúp mới.

Nếu không phải lúc này thì là bao giờ?